12 Tháng 10, 2025
Muối (natri) không thể thiếu trong chế độ ăn uống và hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều hoặc thiếu hụt natri đều có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Quá trình tồn tại và đào thải của muối trong cơ thể
Muối thường được đào thải khỏi cơ thể trong vòng 1 đến 3 ngày, chủ yếu qua nước tiểu. Các nghiên cứu cho thấy từ 61 – 100% lượng natri được đào thải trong 24 giờ, với khoảng 93% lượng natri được loại bỏ trong khoảng thời gian này.

Muối đi vào đường tiêu hóa sẽ hòa tan và phân hủy thành ion natri và clorua – hai chất điện giải quan trọng. Các ion này được ruột non hấp thụ và vận chuyển qua máu đến khắp cơ thể.
Sau đó, thận sẽ lọc natri dư thừa ra khỏi máu và bài tiết qua nước tiểu. Một lượng nhỏ natri cũng được đào thải qua mồ hôi và nước mắt.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ đào thải muối
Chức năng thận: Thận là cơ quan chủ chốt trong việc lọc natri. Các bệnh lý về thận có thể làm chậm quá trình bài tiết, khiến nồng độ natri trong máu tăng cao.
Lượng muối tiêu thụ: Ăn quá nhiều muối trong thời gian dài có thể làm rối loạn hệ thống nội tiết tố, khiến thận tái hấp thu natri nhiều hơn.
Lượng nước nạp vào cơ thể: Uống đủ nước giúp tăng lưu lượng nước tiểu, thúc đẩy đào thải natri. Ngược lại, mất nước khiến quá trình này chậm lại.
Thiếu kali: Khi nồng độ kali thấp, thận có xu hướng giữ lại natri nhiều hơn.
Thuốc men: Một số thuốc lợi tiểu giúp tăng đào thải natri, trong khi thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc giảm đau (như aspirin, ibuprofen) có thể làm giảm khả năng bài tiết natri.
Hoạt động thể chất: Vận động cường độ cao khiến cơ thể đổ mồ hôi, góp phần bài tiết natri. Tuy nhiên, cần bù nước và điện giải đầy đủ để tránh hạ natri máu.
Mang lại lợi ích nhưng cũng có thể gây hại cho cơ thể
Muối, cụ thể là natri, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng chất lỏng và độ pH, điều hòa huyết áp, hỗ trợ hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp, cũng như duy trì sức khỏe tim mạch và xương.

Tuy nhiên, phần lớn mọi người hiện nay đều tiêu thụ muối vượt quá nhu cầu. Theo Bộ Y tế, có 8,7% người thường xuyên ăn thực phẩm chế biến sẵn có hàm lượng muối cao. Trung bình, một người trưởng thành tiêu thụ 8,1 gram muối mỗi ngày.
Lượng natri cao trong chế độ ăn uống là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới.
Thói quen ăn mặn khiến lượng natri trong cơ thể cao, dẫn đến tăng huyết áp, từ đó tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tim mạch như đau tim, suy tim và đột quỵ.
Tiêu thụ nhiều natri cũng làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.
Cách kiểm soát lượng muối nạp vào cơ thể
Giữ lượng natri trong máu ở mức ổn định giúp giảm nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch và các nguyên nhân khác. Một số biện pháp kiểm soát đơn giản gồm:
Tránh lạm dụng muối: Một thìa cà phê muối chứa khoảng 2.300mg natri – tương đương giới hạn khuyến nghị hàng ngày. Có thể thay thế bằng nước cốt chanh, gia vị, thảo mộc hoặc giấm.
Cẩn thận với muối ẩn: Khoảng 70% lượng natri đến từ thực phẩm chế biến sẵn hoặc món ăn nhà hàng. Nên ưu tiên thực phẩm tươi sống, đọc kỹ nhãn sản phẩm và chọn loại “ít natri” hoặc “không muối”.
Uống đủ nước: Phụ nữ nên uống khoảng 6–8 cốc nước mỗi ngày, nam giới 8–12 cốc để giúp thận đào thải natri hiệu quả.
Ăn thực phẩm giàu kali: Khoai tây, rau bina, nấm, bông cải xanh, cà chua, cam, chuối… đều giàu kali, giúp thúc đẩy quá trình bài tiết natri.
Tăng cường vận động: Đổ mồ hôi khi tập luyện, kết hợp bù nước hợp lý, là cách hỗ trợ tự nhiên giúp cơ thể loại bỏ natri dư thừa.
(Theo Sức khoẻ & Đời sống)